Zawał serca – kiedy minuta staje się granicą między jeszcze zdążę a mogę nie zdążyć.

Zawał to nie jest temat do żartów, ale jeśli da się mówić o nim tak, żeby ludzie faktycznie chcieli czytać i rozumieć, to warto. Bo zawał nie jest filmową sceną, w której bohater dramatycznie chwyta się za pierś i osuwa na krzesło. W prawdziwym życiu jest znacznie cichszy, bardziej podstępny i niestety – bardziej demokratyczny. Atakuje młodych i starszych, zapracowanych, zestresowanych, ambitnych, aktywnych i tych, którzy wszystko odkładają na jutro. Tak, nawet zdrowych na oko.

A najgorsze? To, że najczęściej daje znaki. Tylko że my mamy talent do ignorowania sygnałów ostrzegawczych – zwłaszcza jeśli dotyczą nas samych.

Co tak naprawdę dzieje się w czasie zawału?

Nie trzeba być kardiologiem, żeby rozumieć jedno: serce to pompa. Niewielka, ale genialna. Tłoczy krew, żeby reszta ciała mogła funkcjonować. Gdy do tej pompy przestaje dopływać tlen, zaczyna się dramatyczny wyścig z czasem.

Najczęściej winowajcą jest zakrzep, który zamyka tętnicę wieńcową. To tak, jakby ktoś zagiął wężyk w ogrodzie – tylko zamiast trawnika usychać zaczyna serce. Każda minuta to umierające komórki mięśnia sercowego. I żadna aplikacja, żaden smartwatch, żaden energy drink nie cofnie tego procesu.

Zawał serca zazwyczaj występuje nagle i bez ostrzeżenia. U części pacjentów kilkanaście godzin wcześniej mogą się pojawić objawy ostrzegawcze.

Objawy – nigdy nie czekaj, aż miną

Tu pojawia się największy problem. Wiele osób oczekuje bólu, który powali. A tymczasem zawał potrafi być jak przesterowany dzwonek do drzwi – dziwny, uporczywy, ale nie taki, który natychmiast poderwie z kanapy.

Najczęstsze objawy:

• ból lub ucisk w klatce piersiowej, czasem rozlewający się na ramię, szczękę lub plecy

• duszność

• zimny pot, osłabienie, niepokój

• nudności, zawroty głowy

• uczucie, że coś jest bardzo nie tak, choć trudno to nazwać

I uwaga – u kobiet objawy bywają subtelniejsze, mniej filmowe, bardziej zdradliwe. Dlatego kobiety częściej trafiają do szpitala później – a każda minuta działa na ich niekorzyść.

Dlaczego ciągle ignorujemy sygnały?

Bo mamy w głowie złudzenie, że poważne choroby dotyczą innych. Nazywa się to optymistycznym błędem poznawczym i jest sprytniejszy niż wszystkie nasze wymówki razem wzięte.

A potem pojawia się wewnętrzne negocjowanie:
To pewnie stres.
Może zgaga.
Przewiało mnie.
Przecież nie chcę robić dramatu.
Jeszcze chwilę poczekam.

Jeśli chcesz zapamiętać jedno: nikt nigdy nie pożałował, że pojechał za wcześnie. Bardzo wielu żałowało, że pojechało za późno.